Agur esatean bere horretan uzten bazaituzte, azkenean gorputza kontsumitu eta hilotza zegoen tokian hezur pila bat eta hogei atzazal geratzen dira. Besterik gabe, hogei atzazal dira zure biziak ondorengoei uzten dien ondasun handiena.
Nik ere, azken aldian, blog hau erdi-hilik izan dut, koman edo agian deskantsatzen besterik ez. Kuestioa da, iada gogo gutxi izaten dudala musikari buruz idazten hasteko, ez galdetu zergatik, nik ere ez baitiot neure buruari galdegiten. Horregatik, nik ere hogei atzazal bederen utzi beharko ditut, bakoitzak nahi bezala interpretatu ditzan: poeta frustratu optimistak esango du blog hontakoak lur oparoetarako ongarri izan ahal daitezkeela eta nihilistaren batek edo beste, dena bezala, ezereza utziz joango dela.
Ez dakit noizbait berriz Testicular honetan berriz idatziko dudan ala ez, ez dakit hau agur bat den ala ez. Dakidana da, zera hau hiltzera badoa, behintzat azken hitzak izan daitezkeenak esanda hil dadila nahi dudala. Horrexegatik uzten dizuet Moho-ren diska hau badaezpada, 20 atzazal besterik ez, norbaitek esango du ez dela agur oso poetiko edo erromantikoa. Nik, nahiago dut blog hau talde madrildarraren moduan hil dadin, kontzertuak “Somos Moho y vamos a hacer un poco de ruido, cabrones” batekin hasten zituzten horien antzera. Emanaldiaren amaieran izerdi aztarnek bertan zerbait bizi izan zela gogorarazten zuten beraien kontzertu horien moduan.
Eskerrak hemen idatzitakoak interesgarri iruditu zaizkion orori. Besterik gabe, kontzertuetan ikusiko dugu elkar.
Hor daude Yuck, hiri handi bateko kafe alternatibo batean zuzenean jotzen. Lurrera begira, oinei begira, balantzaka beraien instrumentuak astintzen dituzten bitartean. Publikoan My Bloody Vallentine eta Pixies-en kamixetak ikusten dira, besteen artean. Porro bat pizten du ikusle horietako batek, ketan galtzeko asmotan edo, begiak itxita ditu besteak eta badago lehen lerroan dantzan dabilen neska bat ere. Taldekoak tipo introspektiboak dira, ahotsa xuabe batez kantatzen dizutenak, melodia goxoak maite dituztenak beste ezerren gainetik eta aldi berean, distortsioarekin, zaratarekin jokatuz zuzenekoetan abestiak luzatzen dituztenak, gitarrek entzulegoa irensten duten arte. Hit-ak bata bestearen atzetik datoz: Suicide Policeman, Suck, Georgia, bakoitza aurrekoa baina hobea, Rubber amaigabearekin bukatzen duten arte. Nire ondokoak dio ea noizbait aurkituko duen betiko galderaren erantzuna: “deprimituta nagoelako entzuten dut pop musika ala pop musikak deprimitzen nau?”. Batzuetan depresio faltsu hauek baina gauza hoberik ez dagoela erantzuten diot nik.
Hau guztia ez da gertatu, ezta gertatuko ere, edo bai, baina diska hau entzuten dudan bakoitzean nere gela deskribatutako aretoan bilakatzen da. Beraz, existitzen ez den eta inon aurki ez daitekeen areto horretan elkar gaitezke nahi izanez gero, lehen pausoa diskoa deskargatzea izan daiteke. Edo ez.
June of 44 90. hamarkadako talde handi ezkutu horietako bat da. Bizitza labur bezain oparoa izan zuten, 5 urtetan 5 diska, bakoitzean genero desberdinen nahasketa bikain batean sakonduz. Izan ere, berez agian inkonpatible diruditen etiketak esleitzen zaizkie tipo hauei, arrazoi guztiz gainera: post-rock dira zinez, gaur egun etiketa horren pean dauden hainbat talde baina gehiagok merezi baitute horrela sailkatzea, eskema aurrezeaztuak jarraitu ordez, rock-ari beste buelta bat ematen baitzioten. Math-rock ere ba omen dira, nolabait deskribatzekotan, etiketa hori erabiltzen baita beraien erritmo konplexu eta aldakorrak definitzeko. Azkenik, post-hardcore ere badira, noski, eta baita indie ere, nola ez, azken finean, ez dago bi etiketa horiek baina “kajon de-sastre” handiagorik.
Horrela ba, diska honetan denetik aurki dezakegu, bibolinak, gitarra zorrotzak, erritmo aldaketak, jazz-a, abesti guztiz anbientalak eta baita hardcore-aren amorrua baitan dutenak ere. Hori guztia dakar diska honek maisuki exekutatua monstruo hauen eskutik, izan ere, hortik zehar irakurri dudan moduan: kurba ederreko eskulturak ingeniari baten teknikaz eraikiko balituzte bezala jokatzen baitzuten hauek beraien instrumentuekin.
Inoiz entzun dudan talderik eleganteenetako bat, inongo dudarik gabe.
Badaude ezereza islatzen saiatzen diren pelikulak. Gertakizun handien ordez, protagonista bazkaltzen, periodikoa erosten eta emaztearekin hitz egiten erakusten dizutenak. Bilera garrantzitsu batera joateko nola prestatzen den detaile guztiekin ikus dezakezu: nola bizarra mozten duen, alkandora gorria jarri eta ondoko auzora nola doan autobusa hartzera. Baina gero ez dizute bilera erakusten, ez da garrantzitsua. Nahita, horrelako ezohiko gertaerak alboratzen dituzte horrelako pelikulek, bidea baita gakoa eta ez helmuga.
Earth-ekin antzeko zerbait gertatzen da. Ez da in-crescendoa inoiz iristen, eta noski, ez da inoiz abeslaririk agertuko ezer transzendentalik esatera. 8 minutu inguruko abestiak dira, inondik eta inora ez doazen soinu pasarteak agian, country-folk musikan oin bat izanda experimentazioan oinarritzen direnak. Lehoi harrapakariaren bizitzan beharrean, bere hezurretan erleek eratutako milaka detaile, soinu eta sentsazio eskaintzen dizkigu lan honek. Joan etorri errepikakorrak, aldaketa txikiko estruktura minimalistak behin eta berriz, gauza asko ezerezerako. Bai, onartzen dut horixe besterik ez dela honakoa, baina ez esan niri ez dela gustura egoten aire bero eta heze honen azpian.
Oharra: akzioa nahi dutenek jo dezatela beste nonbait.
Gaurkoan ez dakartzuet ezer berririk. Distortsioa, melodia, experimentazio pixka bat, musika/letra emozionalak… iada askotan erabili ditudan etiketez deskribatzen den musika da azken finean. Esan bezala, ezer berririk ez. Bueno, bai, Experience talde berria da blog honetan baina eskaintzen dutena hemengo beste diska askok ere eskaintzen du, inoiz ez dut esan tipo inprebisiblea naizenik. Orduan zergatik sakatu hemen beheko esteka? Ba horrelako zarata pilulak noizean behin behar direlako, eta medikamendu onenek ere efektua galtzen dutelako denboraren poderioz. Tristea bezain egiazkoa.
Aspaldian ez nintzela hemendik pasatzen baina sinets iezadazue honakoa ez dela ixiltasuna eteteko edonolako diska bat. Frantziar hauek iada disolbaturik dauden arren, musika paregabea eskeintzen zuten, ez da jazz-a baina beraiek dioten bezala, hau agian pour ceux qui aiment le jazz da, doinu ezagunenak arrotz sortatzen zaizkienentzat.
Txoko honen bisitariren bati gustatuko zaiolakoan, hurrengorarte.
Te acuerdas de cuando éramos estudiantes?
Quiero decir inscritos
Por la seguridad social y las tarifas reducidas
De nuestros 30 metros cuadrados
Por 1.420 francos [35.500 pesetas]
Como prima, el papel pintado despegándose
De esas noches interminables
Espaguetis para diez
Manchas de vino sobre el canapé
Voy pasando los ceniceros
¿Te acuerdas de la distribución de propaganda
A la entrada del parking?
Ofertas en radios para coches
De esos golfos que arrancaban BMW
Sin tener las llaves
Luego, un signo con la mano:
¡Suelto!
Qué tonto se es a los veinte años
Está claro
Pero qué placer nos daba
¿Te acuerdas?
Siempre llevando la contraria
Nosotros dos contra el mundo entero
Lo que me reafirma
En que todavía somos capaces de hacer lo mismo
Hoy, ahora
Está claro
También nos hemos llevado bofetadas gordas
De las que quitan la moral y dejan marcas
De ésas que dañan las convicciones
Está claro
No nos han mimado
Mira lo que nos han dejado
Viejos restos de ideologías
Que todos hemos visto plantar
De entrada
Estábamos vacunados contra la esperanza ingenua
El optimismo hueco
Los mañanas mejores
Los días felices
No nos hemos abandonado por ahora
Todavía seguimos siendo intransigentes
Con bastantes cosas
Soñábamos con el peligro permanente
Con tomar riesgos de manera perpetua
Y cuando llega el miedo a la rutina
Las costumbres
El hastío a lo cotidiano
Quiero decirte: Mira, estamos vivos
Me da la impresión que eso basta
Para hacer de nosotros debutantes
Hay tantas cosas que aún no hemos visto
Tantas cosas que aún no hemos logrado
Juntos o por separado
Juntos
Hoy, ahora.
Dinosaur Jr taldeko Lou Barlow baxulariak bere talde nagusia utzi zuenean eratu zuen taldea da Sebadoh eta baita oporraldi hauetan gehien entzun dudan taldeetako bat ere. Indie/rock/lo-fi omen da egiten dutena, baina errazago deskribatzen saiatuko naiz: rock talde bat da ezbairik gabe, melodia ezer baina gehiago maite duena eta baita melankoliko jartzea ere batzuetan, zergatik ez. Baina, azken finean, gitarrek gidatutako abestiak egiten dira maisuak tipo hauek zerbait izatekotan.
Are errazago ere jar diezazueket agian: udararako diska perfektu horietako bat da honakoa.
Ez, ez dut azala gehiegi haunditu, horren pixelatua da irudia berez. Nueva Vulcano-koei horrelako gauzak gustatzen zaizkie, zer egingo diogu ba. Beraien letra bitxi eta melodiaz beteriko abestien atzean ez dakit zerbait ezkutatzen ote den ala dena pieza inkonexoen batuketa besterik ez den. Agian, beraiek dioten bezala, koloretako arraiengan berriz sinestea besterik ez baitzaigu gelditzen zerbaiti zentzua aurkitzekotan.
Estatu osoan aurki dezakegun talde eleganteenetako bat da honakoa, ez baduzue sinesten entzun beheko abestia eta irakurri letra. Hori ez bada klasea, esango didazue
Blog musikal bat izateak ez du zentzu gehiegirik ez baduzu zeure talde gustokoenei buruz idazten, horregatik, banekien aspaldian Radiohead-i buruz idazten bukatuko nuela. Post hau orain dela urte bete idatz nezakeen, edo orain dela bi urte, baita hiru ere. Baina ez, talde honek merezi duen testua idazteko gai izateari itxarotea erabaki nuen. Oraindik ez naiz gai baina hemen doa “Jon, zein da zeure talde gustokoena?” galdetzen didatenean aipatzen dudan talde horri eskaini nahi diodan tributo xumea
Radiohead-i buruz hitz egitea ez da erraza, ordea. Zer da benetan aipatu beharrekoa? Nola musikaren mundua irauli eta aldizkari guztietako azaletan agertzea lortu zituzten? Alajendea ezagutzea gauza erraza delaikasi zutela esperientzia horren ondorioz? Beraien bideoklipak ere aipa nitzake eta Michel Gondry eta antzeko zuzendariak ere bide batez, edota Stanley Donwood-en azalak. Eta, behin hasita, artea bezalako hitzak erabili rock talde bati buruz hitz egiterakoan. Edota Radiohead eta integritatea analizatu, nola diskak webean eskegi, multinazional batean egon eta Hugo Chavez-i buruzko dokumentalak gomendatu aldi berean. Egia esan interesgarria litzateke, baita ere, aipatzea talde bat bere itzalak nola ia irentsi dezakeen, beraien abestirik arrakastatsuena zuzenekoetan inoiz ez jotzera iristeraino.
Baina ez, taldearen diskografia osoa jarriko dizuet hemen besterik gabe. Beste guztia segidan etorriko da beraien musikan barneratzea erabakitzen duenarentzat eta hori bakoitzari utziko diot, nere asmoak umilagoak baitira.
Beraien diskarik txarrena. Bale, taldea saltzen ez naiz oso ondo hasi baina errealitate bat da, beti egon behar da txarrena den diska bat ezta? Hemen daude Creep, You edo Anyone Can Play Guitar esaterako, hemen dago Radiohead-en alderdi normalena, rock alternatiboa jorratzen duen talde ingelesarena. Bueno ez, egia esan, rock talde ingelesen artean ere disko hau gomendagarria da beraz ez da “erraz entzun daitekeen beste diska bat” bakarrik. Hasiera besterik ez, ondotik etorri denaren alboan txikia geratu den diska, lan gomendagarri eta ona hala eta guztiz ere.
Rock diska bikaina, biribila eta perfektua bere estiloan. Abesti guztiak dira ederrak, zer nahi duzue esatea, niri zaila egiten zait rock alternatiboan diska hoberik imajinatzea, baina bueno, agian mojabragasegia naiz. Abesti zuzenak eta baita intimistak ere, talde gutxik baitute hauen sensibilitatea. Fake Plastic Trees, High and Dry edo Black Star bezalako abestiak ez dituzte berriro egin ezta egingo ere (ondo deritzot), denborarekin hartzen joan ziren konplexutasuna oraindik ez da hain nabaria eta agian sinpletasun erlatibo horrek egiten du diska hau handia.
Serio jar gaitezen, askorentzat istoriako diskarik onenetako batetaz ari bainaiz hizketan, sartu Rateyourmusic-en esaterako. Nik diska honekin hasi nuen ibilbidea eta oraindik gauzak deskubritzen ditut, agian Paranoid Android izango da bizitzan gehien entzun dudan abestietako bat. Rock-a beste konplexutasun batetara eraman zuten, aurreko diskak abesti bilduma bat dira azken finean eta honek gehiago zaintzen dun diskaren osotasun hori. Niretzat ez da entzun dudan diskarik onena baina bai mundu guztiari gomendatu beharreko horietakoa.
Please could you stop the noise, I’m trying to get some rest From all the unborn chicken voices in my head
… eta Thom Yorkek ordenagailuak deskubritu zituen. Errotik aldatu zuten estiloa ingelesek diska onetan eta halere arrakasta mantendu. Wikipediak dioen bezala “Kid A está considerado uno de los álbumes de música popular más desafiantes jamás grabados en tener éxito comercial”. Elektronikoagoa eta esperimentalagoa, minimalista bai musika eta baita letretan ere. Dena aldatu nahi zuten, musikaren munduaren gorenean egoteak ia barrutik hil zituzten eta zerbait berriaren beharra ikusten zuten, kitarrekin jolastu beharrean elektronikaren soinuek entzulearengan izan ditzakeen efektuekin jolasten hasi ziren, musikan sentsazioekin jokatzea funtsezkoa dela ikasi zuten eta irakatsi ziguten.
Beraien argitarapenik jazzeroena agian zeozer esatearren, influentzia desberdin asko nahasten baitituzte diska honetan maisutasunez. Kid A-ren grabaketa prozesu berean sortu zen arren agian ez da hain etereoa eta gitarrak ere pisu gehiago dutela esan genezake. Batzuetan listoia altuegi jarri izana putada bat da talde batentzat eta agian Radioheadi hori gertatu zitzaion diska honekin, Kid A-k eklipsatu baitzuen diska biribil hau.
I used to think I used to think There is no future left at all I used to think
Nere diskorik gustokoenak egunaren arabera aldatzen dira baina media bat eginez gero hau lehen postuan agertuko litzateke. Nere ustez Radiohead-en soinuaren gailurra, nahiz eta ez garen asko hori pentsatzen dugunak. Baina bueno, musikak asko du subjetibotik eta zer egingo diogu ba, nik 2+2=5 abestian kitarrak anplira nola konektatzen diren entzuten dudan momentutik azken segunduraino gozatzen dut beste diska oso gutxirekin egiten dudan moduan.
Hail to the Thief pause botoia sakatzea da, Wolf at the Door abestia amaitzearekin batera berriz play-ri emateko.
I’ll stay home forever Where two and two always makes five
Diska honekin aspaldian ez bezala “rockeatzen” hasi ziren berriz eta berriro ere argi utzi ziguten zergatik diren hain handiak: ABESTIAK egiten onenak direlako. Halere, eta lehen aldiz bere diskografian, nere ustez bi abesti “montonero” egin zituzten, iPod-ean beti pasatzen dituzun horietakoak, barkaezina Radiohead bezalako talde batentzat. Diskazo bat halere
Aurten atera berri da beraien azken diska. Ez naiz rodeoekin ibiliko, gehiago eska diezaiekegu gaina halere disko bikaina da, ederra. Beraien argitarapenik elektronikoena, jakina da Thom Yorkek aspaldian elektronika eta musika klasikoa besterik ez dituela entzuten, eta askoren ustetan diska hau Radiohead-ena baino beraien abeslariaren bakarkako diska bat da, Standstill-en azkenarekin geratu zen antzera. Oso gustora entzuten da baina laburra da eta Radiohead-ez hitz egiten ari gara eta itzala iada handiegia dute beraien lanak justiziaz baloratu ahal izateko. Halere, ni diska oso ona dela defendatzen dutenetakoa naiz
There´s an empty place inside my heart
BONUS TRACK:
Amanda Palmer performs the popular hits of Radiohead on her magical ukelele
Ba hori, sarrerari falta zitzaion toke bizarroa, Radiohead-en greatest hits antzeko bat ukelele baten laguntzaz jota. Broma bat dirudien arren nahiko ondo dago eta taldearen zale frikientzat kuriosidade polita izateaz gain, gaurko sarrera honi amaiera emateko ginda dotorea ere bada.
Besterik gabe, hurrengoan txapa txikiagoa sartuko dudala zin dagizuet.
Swans-ez hitz egiterakoan generoak aipatzea ez da beharrezkoa, ez zaizkigu inporta hirugarren abestiko leloa eta ez naiz hasiko noizbait, diskan zehar, xilofono bat ere entzuten dela aipatzen. My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky bezalako diska baten aurrean gaudenean horrek guztiak berdin du eta ez dut denborarik hortan galduko. Kuestioa lan honek guztiz irensten zaituela da, zulo beltz baten modura. Baina horretarako ez ditu sekulako riff astunak erabiltzen, ezta soinu estridenteak ere, baina ez die inolaz ere horrelakoei muzin egiten. Osotasun bat bezala hartu beharreko lana den arren abesti biribilak dauzka, bakarka lasai asko funzionatzen dutenak eta hori guztia beste talde konkreturik gogoratu gabe egiten dute.
Swans-ez hitz egiterakoan, agian, hobe da argazki bat zuri-beltzean eskegi eta ezer ez esatea. Azken batean, Michael Gira abeslariaren hitzek ez badizue ezer esaten alperrik nabil hizketan.
Aspaldian bloga berritu nahian ibili naiz baina bi disken artean zein aukeratu dudatan ibili naiz, ea zein gomendatu erabaki ezinik. Egia esan, beraien artean antz gehiegirik ez duten bi disko dira baina aurretik iada erabili dudan formula bati helduz, ezaugarri komun bati erreparatuko diot blogean biak eskegitzeko aitzaki gisa eta bakoitzak ikus dezala zein zaion erakargarriago.
Norah Jones eta Beth Gibbons bi emakume dira, bi abeslari, jatorri ezberdinak izateaz gain territorio musikal desberdinetan ibili ohi direnak. Lehenak Grammy sari andana du etxean pilatuta eta azken aldian estatu batuetan sortu den abeslaririk ezagunenetakoa da, Jazz kutsuko abesti entzungarri eta ederrak sortzen habilezia berezia duena. Edonork entzun dezakeen musika da berea, delikatua eta zuzena, piano batek gidatutako piezak dira Norah estatubatuarrak errepertorioko gehienak. Musika intimista izan arren, arina da honakoa. Baina entzungarri izateak ez dio kalitaterik kentzen.
Beth Gibbons ,ordea, Portishead talde britainiarreko buru da. Trip-hop generoaren zakuan dagoen taldea da berau, bai, doinu lasai eta ahots goxoekin barrenak astintzen dizkizun elektronikaren sail hortakoa. Beth-ek ahots berezia du, musika hipnotrikoarekin batera garuna masajeatzen dizuten pasarteak sortzeko eratua izan zela dirudiena. Garbi dago hauena ez dela Norah-k hain gustuko dituen pop estrukturak eta buruan geratzen zaizkizun erritmoak lantzea, musika hau sentsazioekin jokatzea gustoko dutenen eskutik datorkigu eta influentzia eta soinu desberdinez lagundurik, benetan soinu propio eta erakargarria izatea lortu dute urteen poderioz.
Bakoitzak ikusiko du zein proposamen iruditzen zaion interesgarriago, Norah-ren musika fresko eta zuzena ala Beth-en intimitate erreflexiboagoa. Hemen lehenengoaren Come Away With Me eta Third diskak jarriko dizkizuet, bakoitzarekin proba dezazuen.
Blog honetan hainbat diskaren deskargak aurki ditzakezu debalde jaitseko. Halere, bakoitzaren esku dago musikaren munduarekin daukan konpromisoa: denok jaisten ditugu diskak, baina ez ahaztu gustoko taldeei diskak erostea, merchandising-a eta batez ere, beraien kontzertuetara joatea.
Bakoitzak jasan dezala bere kontzientziaren zama.
Testicular Sound Express 